Навукоўцы з Францыі падлічылі, колькі часьцінак мікраплястыку ў сярэднім удыхае чалавек за дзень. Вынікі апублікаваныя ў часопісе PLOS One
Што такое мікраплястык?
Гэта вельмі дробныя часьцінкі плястыку — ад 1 да 10 мікрамэтраў. Яны зьяўляюцца ў выніку распаду плястыкавых рэчаў, якія мы масава выкарыстоўваем з 1950-х гадоў. Гэтыя часьцінкі могуць быць рознай формы і хімічнага складу.
Дзе ён знаходзіцца?
Мікраплястык ёсьць паўсюль — у паветры ў кватэрах, офісах, машынах. Ён трапляе туды праз пыл, сынтэтычную вопратку, пакеты, пакрыцьці ды іншае.
Колькі мы ўдыхаем?
Дарослы чалавек — каля 68 000 часьцінак за дзень (гэта 25 мільёнаў за год)
Дзіця — каля 47 000 за дзень (17 мільёнаў за год)
Чым гэта небясьпечна?
Дробныя часьцінкі (меней за 10 мікрамэтраў) могуць трапляць глыбока ў лёгкія і выклікаць:
- запаленьне тканак,
- пашкоджаньне лёгкіх,
- і, магчыма, іншыя захворваньні дыхальнай і стрававальнай сыстэмаў (калі мікраплястык трапляе ў страўнік праз дыханьне).
А што з экалёгіяй і мікраплястыкам у Беларусі?
Беларусь падпісала шэраг міжнародных экалягічных пагадненьняў, сярод якіх:
- Кіёцкі пратакол у 2005 годзе (дадатак да Канвэнцыі ААН аб зьмяненьні клімату),
- Парыскае пагадненьне (Беларусь далучылася ў 2016 годзе),
- Орхуская канвэнцыя (пра доступ грамадзкасьці да інфармацыі па экалёгіі). Аднак, зь яе Беларусь выйшла ў ліпені 2022 году. Краіну крытыкавалі за недастатковае інфармаваньне аб будаўніцтве Беларускай АЭС, а ўлады Беларусі расцанілі гэта як «прадузятае і дыскрымінацыйнае стаўленьне і ціск на сувэрэнную дзяржаву».
- Базэльская канвэнцыя (аб кантролі за трансгранічнымі перавозкамі небясьпечных адкідаў).
Беларусь ня мае асобнага закону аб мікраплястыку, аднак ад пачатку 2021 году ў грамадзкім харчаваньні забаранілі выкарыстоўваць і прадаваць аднаразовы плястыкавы посуд. Гаворка пра нажы, відэльцы, лыжкі, талеркі, кубкі, палачкі для разьмешваньня, трубачкі для напояў, прадметы для ўпакоўкі прадуктаў харчаваньня.
У асобных гарадах падтрымліваюцца ініцыятывы па сартаваньні сьмецьця і экалягічнай асьвеце.
У Беларусі плянуюць увесьці Экалягічны кодэкс, які вызначыць парадак ліквідацыі назапашанай шкоды навакольнаму асяродзьдзю. Аб гэтым 6 жніўня паведаміў прадстаўнік Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяродзьдзя Беларусі Сьцяпан Дубніцкі.
Акрамя таго, у праекце Экалягічнага кодэксу вызначаныя асноўныя мэты кантролю ў галіне аховы навакольнага асяродзьдзя і пералік дзяржаўных органаў, якія яго праводзяць. Таксама ў праекце кодэксу ўстаноўлены парадак кампэнсацыі шкоды, прычыненай навакольнаму асяродзьдзю.
Летась краіны ААН не змаглі дасягнуць пагадненьня аб скарачэньні вытворчасьці плястыку з прычыны пазыцыі краін-нафтаздабытчыц. Пра гэта паведамляла выданьне Politico. Па словах трох крыніц Politico, пагадненьне сарвала Саудаўская Арабія, якая каардынавала намаганьні краін-нафтаздабытчыц у адмове ад любых прапаноў аб скарачэньні плястыку. Вядома, што ў «плястыкавую кааліцыю» ўвайшлі таксама Іран і Расея, якія разам з партнэрамі зацягвалі перамовы. Саудаўскія і расейскія прадстаўнікі адмовіліся камэнтаваць выданьню сваю пазыцыю.
Форум